Radyoterapi ile Tedavi Edilen Yaşlı Hastalarda Beslenme

Sevgili okuyucular,

Nütrisyon hasta tedavisinin ayrılmaz bir parçası, hasta sonuçlarını yüksek düzeyde etkileyen bir bileşenidir. Dünyada ve ülkemizde hasta bakımında beslenmenin yeri ve yönetimi geçmişte yaygın olarak göz ardı edilmiştir. Bu da özellikle onkoloji hastalarında tedavi sonuçlarını kötü yönde etkilemiştir. Son yıllarda, hasta sağlığı için beslenmenin, tıbbi bakımın ana bileşenlerinden biri olarak değerlendirilmesi ve gerekli beslenme girişimlerinin uygulanması ile önemi daha sıklıkla fark edilir hale gelmiştir. Ancak hala ideal düzeyde değildir ve rutin pratiğe tam olarak yansımamıştır.

Dünyada ve ülkemizde beklenen yaşam süresi artmış ve artmaya devam etmektedir. İlerleyen yaş karsinogenez için bir risk faktörü olup, kanser hastalarının yaklaşık %70'i 65 yaş ve üstü grupta yer almaktadır. Yine kanser hastalarının yaklaşık %60-70'inde radyoterapi, özellikle bu grupta tek başına veya kemoterapi-cerrahi ile kombine olarak uygulanmaktadır.

Onkolojik tedaviler, tümörün cinsine, yerleşimine, uygulanan tedavilerin tek başına veya kombine olmasına ve temeldeki hasta özelliklerine bağlı olarak beslenme durumunu ileri düzeyde olumsuz etkileme potansiyeline sahiptir. Öte yandan yaşlanmanın kendisi, gerek yaşlanma ile olan fizyolojik değişiklikler, gerekse de yandaş kronik ve/veya akut hastalıklar nedeniyle malnütrisyona meyil oluşturmaktadır.

Teorik bilgiler, klinisyenin, konu ile ilgili temel bilgileri kazanımında etkilidir. Bununla birlikte günlük klinik hasta pratiğinde, olgulara pratik yaklaşımın modellenmesi pratik uygulamalarda daha fazla yardımcı olmaktadır. İşte bu kitapta bizler, klinisyenlere her bir bölümde olgular eşliğinde, farklı kanser türlerinde yaşlı hastaların nasıl değerlendirilmesi ve nasıl tedavi edilmeleri gerektiği konusunda pratik yaklaşımları göstermeyi, bu bakım stratejilerine temel olan teorik bilgileri kısaca vermeyi ve böylelikle klinisyenlere günlük hasta pratiklerinde yardımcı olmayı, yaşlı ve radyoterapi, kemoterapi gibi onkolojik tedaviler gören hastalarda klinik sonuçların iyileştirilmesine katkı vermeyi amaçladık.

Bu kitap, Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği (TROD), İntegratif Onkoloji Çalışma Grubu – Klinik Enteral Parenteral Nütrisyon (KEPAN) Radyasyon Onkolojisi Çalışma Grubu ve nütrisyonla spesifik ilgilenen geriatri öğretim üyelerinin katkılarıyla hazırlanmıştır. Bu kitabın kullanımı TROD ve KEPAN dernekleri tarafından tavsiye edilmektedir.

Kitap temel olarak yaşlı hastaların tedavisine odaklanmakla birlikte, bölümlerin çoğunun genç erişkin kanser hastalarının tedavisine de rehberlik etmesi açısından faydalı olabileceğini düşünüyoruz. Benzer şekilde, beraberinde radyoterapi verilsin veya verilmesin, kemoterapi ve/veya cerrahi ile tedavi edilen onkoloji hastalarının beslenme tedavisinde yardımcı rehber olarak kullanılabilir.

Ülkemizde klinisyenlerin, özellikle kanser hastalarının tedavisinde ve bakımında beslenme değerlendirmesi ve yönetimini rutin uygulamaları ve elinizde tuttuğunuz bu kitabın onlara yardımcı olması dileğiyle, verimli ve iyi okumalar diliyoruz.

Prof. Dr. Gülistan Bahat-Öztürk

Prof. Dr. Esra Kaytan Sağlam

İstanbul, Ocak 2022